Hafiz Shirazi, one of the most celebrated poets in Persian literature, offers a rich tapestry of imagery, emotion, and wisdom in his works. In this lesson, we delve into one of his renowned poems, presenting it alongside its English translation and phonetic transcription. This approach aims to guide non-Persian speakers in navigating the intricacies of the language, while offering insights into Persian culture through the lens of poetry.
Video of Heartfelt Verse by Hafiz Shirazi
Heartfelt Verse by Hafiz Shirazi
1. دل می‌رود ز دستم، صاحب‌دلان خدا را
Del mi-ravad ze dastam, saheb-delan khoda ra
My heart slips out of my hand; O keepers of the faithful, pray to God.
2. دردا که راز پنهان، خواهد شد آشکارا
Darda ke raz-e penhan, khahad shod ashkara
Alas, the hidden secret will soon be revealed.
3. کشتی شکسته‌گانیم، ای باد شرطه برخیز
Keshti shekasteganim, ey bad-e sharṭeh barkhiz
We are shipwrecked souls; O favorable wind, arise!
4. باشد که باز ببینیم، دیدار آشنا را
Bashad ke baz binim, didar-e ashna ra
Perhaps we shall once more see a familiar face.
5. ده روزه مهر گردون، افسانه است و افسون
Dah rooze mehr-e gardoon, afsaneh ast o afsoon
The fleeting favor of fortune is but a tale, a spell.
6. نیکی به جای یاران، فرصت شمار یارا
Niki be jaye yaran, forsat shomar yara
Kindness to friends—this moment, seize the opportunity!
7. در حلقه‌ی گل و مل، خوش خواند دوش بلبل
Dar halqeh-ye gol o mol, khosh khanad dush bolbol
Last night, amidst roses and wine, the nightingale sang sweetly:
8. هات الصبوح هبو، یا ایها السکارا
Hat al-sobouḥ habbo, ya ayyohas-sakara
“Bring forth the wine, O intoxicated ones!”
9. ای صاحب کرامت، شکرانه‌ی سلامت
Ey saheb-e karamāt, shokraneh-ye salamat
O benevolent one, in gratitude for health,
10. روزی تفقدی کن، درویش بی‌نوا را
Roozi tafaghodi kon, darvish-e bi-nava ra
Grant a glance to the poor and destitute someday.
11. آسایش دو گیتی تفسیرِ این دو حرف است
/a: sa: yeshe do giti: taf si re in do har fast/
The peace of both worlds lies in understanding these two words:
12. با دوستان مُرُوت با دشمنان مُدارا
/ba: du:sta:n mo rov vat ba: dosh mana:n mo dara:/
Kindness to friends and tolerance toward foes.
13. در کویِ نیک‌نامی ما را گذر ندادند
/dar ku:ye nikna:mi ma: ra: gozar nada:dand/
In the lane of good repute, they allowed us no passage.
14. گر تو نمی‌پسندی تغییر کن قضا را
/gar to nemi: pasandi taghi:r kon ghaza: ra:/
If you do not approve, then change destiny’s decree.
15. هنگامِ تنگ‌دستی در عیش کوش و مستی
/henga:me tang dasti: dar eysh ku:sh o masti/
In times of hardship, revel and celebrate,
16. کاین کیمیایِ هستی قارون کُنَد گدا را
/ki:n kimi ya:ye hasti: gha:ru:n konad geda: ra:/
For this alchemy of life transforms a pauper into Qārūn (the wealthy).
17. سرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزد
/sarkesh masho ke chon sham az ghei-ratat besu:zad/
Do not become rebellious, for like a candle,
18. دلبر که در کف او موم است سنگِ خارا
/delbar ke dar kafe ou: mu:m ast san-ge kha:ra:/
Your beloved, out of jealousy, may burn you.
19. آیینهٔ سِکَندر جامِ می است بنگر
/a:yi:neye sekandar ja:me mey ast ben-gar/
The mirror of Alexander (the great king) is the wine cup—look!
20. تا بر تو عرضه دارد احوالِ مُلکِ دارا
/ta: bar to ar-ze da:rad ah-va:le molke da:ra:/
It reflects the state of Dārā’s (another great king’s) domain.
21. خوبان پارسی‌گو بخشندگانِ عمرند
/khu:ba:ne pa:rsi-gu: bakh-shandega:ne omrand/
Persian-speaking beauties are the givers of life,
22. ساقی بده بشارت رندانِ پارسا را
/sa:ghi bede besha:rat renda:ne pa:rsa: ra:/
O Saqi, bring good tidings to the pious revelers!
23. حافظ به خود نپوشید این خرقهٔ مِی‌ْآلود
/ha:fiz be khod napu:shid in khergheye mey a:lud/
Hafiz did not wear this wine-stained robe by himself,
24. ای شیخِ پاک‌دامن معذور دار ما را
/ey sheykhe pa:kda:man ma-zu:r da:r ma: ra:/
O virtuous elder, excuse us for our state.
Thematic Exploration of Hafiz’s Sonnet
Hafiz Shirazi’s (حافظ شیرازی) poetry often captures themes of divine love (عشق خدایی), spiritual yearning, and the transient nature of worldly existence, and this sonnet is no exception. The poem delves deeply into the pursuit of truth and union with the divine, illustrating how earthly desires can obscure one’s path toward enlightenment. Hafiz employs vivid imagery and metaphors, such as references to wine and the tavern, which symbolize spiritual ecstasy and the abandonment of superficial concerns. Through these symbols, the sonnet invites readers to reflect on their inner struggles and the need to transcend material distractions to attain spiritual fulfillment.
The theme of love in this poem is multifaceted, blending earthly affection with divine adoration. Hafiz blurs the lines between human and celestial love, suggesting that the former serves as a stepping stone to the latter. The beloved in the poem often represents not just a person but an ideal or the divine presence itself. By doing so, Hafiz emphasizes that true love is transformative, leading to self-discovery and a connection with something greater than oneself. This perspective reflects Sufi philosophy, which regards love as the driving force behind the soul’s journey toward unity with God.
Another key theme is the duality of joy and sorrow, which Hafiz often portrays as intertwined. The sonnet acknowledges the inevitable hardships of life, yet it also offers hope, encouraging readers to embrace these challenges as part of their spiritual growth. The poet’s tone, while contemplative, carries a sense of optimism, reminding us that even in the darkest moments, there is an opportunity for divine connection and inner peace. This balance between despair and hope encapsulates the human experience, making the poem resonate with readers across cultures and generations.
Hafiz in Persian Literature
Hafiz is considered one of the most celebrated and influential poets in Persian literature. His lyrical and mystical poetry, known for its exquisite beauty, profound philosophical insights, and masterful use of imagery and symbolism, has captivated readers for centuries. Hafiz’s Divan, a collection of his poems, has been widely translated and studied worldwide, exerting a profound impact on the Persian language and Iranian culture and beyond. His works continue to inspire artists, musicians, and scholars, and remain a timeless source of wisdom and aesthetic appreciation.
حافظ یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین شاعران ادبیات فارسی است. اشعار غنایی و عرفانی او که با زیبایی بی نظیر، بینش فلسفی عمیق و استفاده استادانه از تصویرگری و نمادگرایی شناخته می شود، قرن هاست که خوانندگان را مجذوب خود کرده است. دیوان حافظ، مجموعه اشعار او، به طور گسترده در سراسر جهان ترجمه و مطالعه شده است و تأثیر عمیقی بر زبان فارسی و فرهنگ ایرانی و فراتر از آن داشته است. آثار او همچنان الهام بخش هنرمندان، موسیقیدانان و دانشمندان است و منبعی جاودانه از خرد و زیبایی شناسی محسوب می شود.
دیوان حافظ جایگاهی ویژه در فرهنگ ایرانی دارد و حضور آن بر سر سفره هفت سین نوروز نمادی از خرد، عشق، و اندیشه است که سال نو را با نگاهی عارفانه و پرامید آغاز می‌کند. این کتاب که سرشار از اشعار لطیف و پرمعناست، به عنوان یکی از ارکان جشن های ایرانی مانند شب یلدا نیز اهمیت دارد. در شب چله، فال حافظ رسمی دیرینه است که با نیتی نیکو گشوده می‌شود و اشعار او الهام‌بخش امید، آرامش و تفکر در دل خانواده‌ها می‌شود. این رسم‌ها بیانگر پیوند عمیق ایرانیان با ادبیات، عرفان، و معنویت است.
Discussion Questions
- What do the symbols of wine and the tavern represent in this sonnet, and how do they relate to the theme of spiritual enlightenment?
(این غزل حافظ چگونه از نمادهای می و میخانه برای بیان موضوع روشن‌بینی معنوی استفاده می‌کند؟) - How does Hafiz portray the connection between earthly love and divine love in this poem? Provide examples from the text.
(حافظ چگونه ارتباط میان عشق زمینی و عشق الهی را در این غزل به تصویر می‌کشد؟ با مثال‌هایی از متن پاسخ دهید.) - What message does Hafiz convey about the balance between joy and sorrow in life? How can this perspective inspire personal growth?
(حافظ در این غزل چه پیامی درباره تعادل بین شادی و غم در زندگی ارائه می‌دهد؟ این دیدگاه چگونه می‌تواند به رشد فردی کمک کند؟)
حافظ شیرازی یک شاعر بسیار معروفی در ادبیات فارسی است و برای من خیلی جالب بود شعر های زیبای او را بخوانم. شعر های حافظ نیز در جشن باستان ایرانی شب یلدا روحانی پیدا می کنند. این اهمیت حافظ را در فرهنگ ایرانی تایید می کند.
خوشحالم المیرا که می توانید شعرهای زیبای حافظ شیرازی را بخوانید و از آنها لذت ببرید. اشعار حافظ هم بسیار زیبا و آهنگین هستند و هم معنای والا و ارزشمندی دارند. بهتر است جمله زیر را به این شکل بنویسید:
شعر های حافظ نیز در جشن باستان ایرانی شب یلدا روحانی پیدا می کنند = شعر های حافظ نیز در جشن باستان ایرانی شب یلدا یک فضای روحانی ایجاد می کنند.