در این مقاله، با آموزش غیر همزمان و تاثیر آن در آموزش آنلاین به ویژه آموزش زبان دوم آشنا می شوید و تاثیر آن را با آموزش همزمان مقایسه می کنید. اگرچه آموزش همزمان و غیر همزمان هر دو به شکل آنلاین یا مجازی می باشند، تفاوت های زیادی در بین آنها وجود دارد.
آموزش غیر همزمان چیست؟
آموزش غیر همزمان یا asynchronous learning به دانشجو این امکان را می دهد تا بدون قرار گرفتن در چهارچوب زمانی خاصی، به فرایند یادگیری ادامه دهد. یعنی حتی در آموزش آنلاین نیز، لزوما نیاز به شرکت در کلاس آنلاین و همزمان نیست. این در حالیست که تمرکز اصلی آموزش همزمان بر روی شرکت در کلاسهای آنلاین و در ساعت خاص می باشد.
انعطاف پذیری در زمان آموزش
همانطور که در بالا اشاره شد، در سیستم آموزش غیر همزمان، به تشکیل کلاس آنلاین در ساعت خاصی اولویت داده نمی شود. بنابر این، دانشجویان می توانند از نظر زمانی، از انعظاف پذیری بیشتری برخوردار باشند. البته این به آن معنا نیست که نظارتی بر روی فعالیت های علمی دانشجویان وجود نداشته باشد. بلکه بر اساس روش یادگیری معکوس، فعالیت های آموزشی دانشجویان مورد ارزیابی قرار می گیرد.
آموزش غیر همزمان و یادگیری معکوس
در سیستم آموزش آنلاین، برای بالا بردن کیفیت آموزش، از ترکیب هوشمندانه آموزش غیر همزمان و یادگیری معکوس یا flipped learning می توان استفاده کرد. ترکیب این دو روش آموزشی در آکادمی دوزبانه LELB Society به روشنی قابل لمس می باشد.
یکی از دلایل ترکیب دو روش بالا این است که در آموزش ناهمزمان، دانشجو می بایست به تدریس استاد به شکل متن، فایل صوتی و یا ویدیو دسترسی داشته باشد. یعنی به جای شرکت در کلاس همزمان یا synchronous learning، دانشجو به شکل ناهمزمان به محتوای تدریس شده دسترسی پیدا می کند.
یادگیری معکوس در آموزش ناهمزمان به دانشجو این امکان را می دهد تا با توجه به میزان مهارت خود یا proficiency level، محتوای تدریس شده را هرچند بار که لازم باشد، مطالعه کند و در صورت نیاز، با مراجعه به منابع مشابه، مطالعه خود را گسترش دهد.
استقلال یادگیرنده
در روش آموزش غیر همزمان، دانشجویان به استقلال یا خودمختاری مناسبی در زمینه آموزش دست می یابند که هرگز با سیستم آموزش همزمان قابل مقایسه نیست. به این حس استقلال در یادگیری learner autonomy گفته می شود. دلیل ایجاد حس استقلال آموزشی در سیستم آموزش ناهمزمان این است که یادگیرنده باید نقش کاملا فعال در فرایند آموزش داشته باشد. در زیر به ذکر برخی از دلایل تقویت حس استقلال یادگیرنده در یادگیری غیر همزمان می پردازیم. تمامی این وظایف بر عهده دانشجو می باشد:
- برنامه ریزی درسی و مدیریت زمان
- انجام پژوهش و تحقیقات تکمیلی برای فهم بهتر مطالب تدریس شده
- مطالعه دقیق محتوای درسی از جمله سخنرانی های مدرس به شکل ناهمزمان
- طرح پرسش از طرف دانشجو در صورت وجود نقاط مبهم در محتوای درسی و تلاس برای حل مشکلات
- کسب آگاهی لازم در روش یادگیری و خود ارزیابی توسط دانشجو
ارزیابی پورتفولیو در یادگیری غیر همزمان
در سیستم یادگیری غیر همزمان در آکادمی دوزبانه LELB Society از روش ارزیابی پورتفولیو استفاده می شود. به این روش ارزیابی در زبان انگلیسی portfolio assessment گفته می شود. در روش ارزیابی پورتفولیو، فعالیت های آموزشی، وظایف دانشجو، لیست درسهای تدریس شده، برنامه درسی و پروژه های تحقیقاتی هم برای دانشجو و هم برای استاد به شکل مشارکتی و تعاملی و به صورت مکتوب نوشته می شود.
ما برای رسیدن به این هدف، از یکی از انجمن های موجود در آکادمی خود استفاده کرده ایم و آن را Student Portfolio Assessment نامیده ایم. این انجمن توسط استاد و دانشجو به شکل هفتگی و یا حتی روزانه به روز می شود. به روز رسانی این انجمن مانند همه انجمن های دیگر یا forum ها، به شکل کاملا ناهمزمان انجام می گیرد.
با به کارگیری ارزیابی پورتفولیو بر اساس آموزش غیر همزمان، دانشجو و استاد از روند پیشرفت تحصیلی به شکل روزانه و یا هفتگی آگاه می شوند. به عنوان مثال، چنانچه دانشجو به هر دلیلی، دچار افت تحصیلی شود، می تواند برای جبران آن پیش از اینکه دیر شود، تلاش کند که این خود از مصادیق استقلال آموزشی می باشد.
انجمن ارزیابی پورتفولیو در آکادمی دوزبانه LELB Society باعث شده است که دانشجو نیز در تدوین و اجرای برنامه درسی با مدرس مشارکت داشته باشد و یا نظر خود را ارائه دهد. به این ویژگی خاص در تدوین برنامه درسی negotiated curriculum یا برنامه درسی مورد مذاکره می گویند.
هزینه مناسب برای دانشجو
برخلاف کلاسهای آنلاین که به شکل زنده و همزمان برگزار می شوند، هزینه آموزش آنلاین ناهمزمان بسیار مناسب می باشد. دلیل این تفاوت نیز کاملا روشن است. از آنجایی که تشکیل کلاس آنلاین به شکل زنده، اولویت اصلی آموزش غیر همزمان نیست، هزینه های معمولا بالای مربوط به تدریس خصوصی کاملا و یا تقریبا قطع می شود.
به عنوان مثال، در آکادمی دوزبانه LELB Society، زبان آموزان تنها کافیست هزینه عضویت ماهانه در آکادمی را بپردازند که در اصل معادل هزینه یک کلاس خصوصی یک ساعته می باشد. در مقابل، از تجربه آموزشی ارزشمندتری برخوردار می شوند.
مکالمه نامحدود در آموزش غیر همزمان
زبان آموزان ما می توانند در طول عضویت ماهانه خود، بدون هیچ محدودیتی، با اساتید مجرب در دو زبان فارسی و انگلیسی، مکالمه کنند. یعنی زبان آموزان می توانند به شکل نامحدود، پیام صوتی برای مدرس خود بفرستند و دریافت کنند. این در اصل یعنی: داشتن بی نهایت کلاس خصوصی در عضویت ماهانه، فقط به شکل ناهمزمان.
ارسال و دریافت پیام صوتی بین زبان آموز و استاد به شکل غیر همزمان باعث می شود مهارت های کلامی یا oral skills از جمله مهارت صحبت کردن و گوش دادن در زبان آموز تقویت شود. علاوه بر مهارت های کلامی، مهارت های خواندن و نوشتن نیز در سیستم آموزش ناهمزمان به شکل برجسته تقویت می شود.
تمرین نگارش پیشرفته در فارسی و انگلیسی
همانطوری که از عنوان بالا مشخص است، یکی از فواید برجسته آموزش غیر همزمان انجام مکاتبه به اندازه کافی در بین دانشجویان و اساتید می باشد. این مکاتبه می تواند به شکل انفرادی بین دانشجو و استاد و از طریق پروفایل شخصی یا حساب کاربری دانشجو انجام شود، و یا به شکل گروهی و از طریق یادگیری معکوس مشارکتی بین دانشجویان و استاد انجام گیرد.
در آکادمی دوزبانه LELB Society، ما تا کنون بیش از 220 مقاله آیلتس که از طرف زبان آموزان انگلیسی ما به عنوان متقاضی شرکت در آزمون آیلتس برای ما نوشته و ارسال کرده اند را ارزیابی و نمره دهی کرده ایم. از این روش در آموزش خواندن و نوشتن فارسی و آشنایی با حروف الفبای فارسی ویژه غیر فارسی زبانان نیز استفاده کرده ایم.
فرم کامنت گذاری در آموزش غیر همزمان
استفاده از فرم کامنت گذاری یا comment form در پایین هر درس در آکادمی LELB Society این امکان را فراهم کرده است که زبان آموزان با مدرس به شکل نامحدود ارتباط متنی و صوتی داشته باشند. چنانچه زبان آموزی، پس از مطالعه درس مشخص شده، پرسشی برایش پیش بیاید، از فرم کامنت گذاری در پایین درس استفاده می کند و به شکل ناهمزمان، پرسش خود را مطرح می کند.
پرسش مطرح شده معمولا در اسرع وقت توسط مدرس و یا زبان آموزان دیگر پاسخ داده خواهد شد. تمامی این فعالیت های آموزشی در قالب آموزش غیر همزمان اتفاق می افتد. لازم به ذکر است که برخی از درسهای موجود در آکادمی LELB Society تا 100 کامنت و پاسخ یا comment and reply دارند.
حس حضور اجتماعی در آموزش غیر همزمان
دکتر محمد حسین حریری اصل، موسس، مدیر، طراح و یکی از مدرسین LELB Society، به چنین استفاده ای از فرم کامنت گذاری، فعالیت میز گرد یا Round Table می گوید. میز گرد یا استفاده مشارکتی زبان آموزان از فرم کامنت گذاری به شکل ناهمزمان باعث ایجاد و تقویت حس حضور اجتماعی یا social presence در بین زبان آموزان و دانشجویان می شود.
حس حضور اجتماعی که موضوع پایان نامه دکترای دکتر محمد حسین حریری اصل نیز می باشد، به دانشجو کمک می کند تا احساس تعلق بیشتری به فضای آموزشی و همکلاسی های خود به دست بیاورد. با بررسی فعالیت های آموزشی از قبیل دیدگاه های مکتوب شده در فرم های کامنت گذاری و انجمن ها یا تالارهای گفتگو، دانشجو متوجه حضور اجتماعی خود در فضای آموزشی می شود، زیرا او درمی یابد که برای یادگیری بهتر و عمیق تر، باید با همکلاسی های خود و مدرس، به شکل مشارکتی و گروهی در تعامل باشد.
افزایش تفکر انتقادی در آموزش ناهمزمان
استفاده از کانال های ارتباطی در آموزش غیر همزمان، از جمله فرم های کامنت گذاری و انجمن های طبقه بندی شده، به دانشجویان این امکان را می دهد تا تفکر انتقادی یا critical thinking بیشتری را کسب کنند. دلیل کسب و تقویت دید انتقادی در آموزش ناهمزمان این است که دانشجو می باید پیش از پاسخ دادن به کامنت های دیگران و استاد، نسبت به مطالب مطرح شده خوب بیندیشد.
برخلاف سیستم آموزش همزمان و کلاس محور، در یادگیری ناهمزمان، دانشجو وقت کافی برای پردازش اطلاعات و مطالعه دقیق تر محتوای درسی را دارد. بنابر این، پاسخ به کامنت های متنی و صوتی در انجمن ها و فرم های کامنت گذاری می تواند با دقت و آگاهی بیشتری انجام بگیرد.
پذیرش دانشجو در سطوح مختلف
در آموزش غیر همزمان، این امکان وجود دارد تا دانشجویان با سطوح و طبقه بندی علمی متفاوت، در یک دوره آموزشی واحد شرکت کنند. به بیان دیگر، حتما لازم نیست که همه دانشجویان در یک دوره آموزشی، هم سطح باشند. دلیل عدم یکپارچگی دانشجویان از نظر سطوح علمی مختلف این است که در آموزش غیر همزمان، دانشجویانی که از نظر علمی، ضعیف تر هستند، می توانند به شکل خودآموز و خودجوش، بیشتر مطالعه کنند و با مدرس، بیشتر در تماس باشند.
ماندگاری فعالیت های آموزشی
در سیستم آموزش غیر همزمان، تمامی فعالیت های آموزشی، از جمله کامنت ها در فرم های کامنت گذاری و انجمن ها یا تالارهای گفتگو به شکل متنی و صوتی باقی می مانند و می توانند برای دانشجویان جدید در دوره های بعدی نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
برای روشن تر شدن موضوع، در آکادمی دوزبانه LELB Society، بیش از 4000 درس به زبان فارسی و انگلیسی وجود دارد و این میزان، هر روز اضافه می شود. در ارتباط با این تعداد درسها، حدود 5100 کامنت یا دیدگاه در بین زبان آموزان و مدرسین سایت آموزشی ما مطرح شده و پاسخ داده شده است. این کامنت ها در پایین هر درس وجود دارند. در صفحه کامنت ها، شما می توانید 20 کامنت آخر به همراه تاریخ انتشار آنها در سایت را ببینید.
همچنین، تمامی سخنرانی ها، پادکست ها، ویدیوهای آموزشی و غیره که غالبا توسط استاد تهیه و در درون درسها قرار می گیرند، در دوره های آموزشی بعدی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. این کار کمک می کند تا مدرس یک موضوع درسی را چندین و چند بار به شکل تکراری، تدریس نکند.